Interview met Gerard Verswijver, analgesietherapeut in het themanummer "Apparaten" van het vakblad Supplement +, nr. 37, november 2005
Inleiding
Gerard Verswijver (43) is analgesietherapeut. Hij heeft zich gespecialiseerd in het bestrijden van pijn. Hij is verbonden aan Matera Gezondheidscentrum, met vestigingen in Deventer en Raalte. Daar gebruikt hij allerlei apparaten om zijn vak uit te oefenen. Sport en beweging staan centraal in het leven van van Gerard. Hij was fervent hardloper en (amateur)wielrenner en werkt soms nog als spinning- en fitnessinstructeur op een sportschool. Na een opleiding tot sportmasseur begon hij 15 jaar geleden met een massagepraktijk en werkte voor allerlei sportverenigingen en individuele sporters. In de loop van de tijd breidde Gerard zijn praktijk uit naar mensen met uiteenlopende fysieke problemen. In 2002 verlegde Gerard het accent van zijn steeds breder geworden activiteiten naar pijnbestrijding. Verschillende electrotherapeutische apparaten, waaronder APS, TENS en Inflambio, deden hun intrede in zijn praktijk. Iedere therapeut die voor Matera Gezondheidscentrum werkt, ook Gerard zelf, heeft zijn basis in de HBO-opleiding Analgesie aan Hogeschool Hanzesteden te Deventer. In deze nieuwe opleiding worden veel elementen uit de reguliere en complementaire geneeswijzen behandeld. Met recht kan hier gesproken worden van een brugfunctie.
(Bron: Supplement+, medisch vakblad - interviewer Ivo Spekman)
Matera Gezondheidscentrum
Hoewel Matera Gezondheidscentrum zich specialiseert in pijnbestrijding, worden er ook andere therapieën aangeboden, zoals gewichtsbeheersing, stoppen met roken, triggerpoint therapie en allerlei massagevormen. Hiervoor worden verschillende technieken gebruikt, zoals elektrotherapie, lasertherapie, acupunctuur en een aantal manuele technieken. De therapeuten zijn in al deze technieken gecertificeerd of gediplomeerd. Matera is aangesloten bij de Nederlandse Vereniging voor Analgesie Therapeuten (NVVAT) en het Nederlands Genootschap Sportmassage (NGS). Bovendien onderschrijven alle medewerkers het onderliggende beroepsprotocol en het klacht- en tuchtrecht van deze verenigingen.
"Sport en gezondheid zijn steeds een rode draad in mijn leven"
Binnen Matera is gekozen voor de behandeling van pijn met niet medicamenteuze vormen van analgesie. Ruim de tijd nemen en veel aandacht geven aan de patiënt vinden we hier erg belangrijk. Ook zien we pijn als een meervoudig fenomeen, waarbij we letten op lichamelijke, geestelijke, energetische en sociale gevolgen van pijn. We werken dus vanuit een holistische visie. Daarbij verliezen we uiteraard de signaalfunctie van pijn niet uit het oog. Samenwerking met het reguliere circuit is erg belangrijk.
Pijnbestrijding
Uit recent onderzoek is gebleken dat 1 op de 5 Nederlanders chronische pijnklachten heeft. Pijn is een moeilijk fenomeen. Soms is het zichtbaar, zoals bij een gebroken arm of been, maar vaak is pijn aan de buitenkant niet waarneembaar en is de oorzaak ervan nogal complex. Daarbij komt dat pijn een subjectieve beleving is van een proces dat zich in meer of mindere mate tussen lichaam en geest afspeelt. Nader onderzoek naar de oorzaken van pijn is hard nodig en mag gerust als een van de grootste prioriteiten van gezondheidswetenschappers worden gezien. Zo is in de Amerikaanse literatuur veel bekend over de oorzaak van pijn bij fibromyalgie. In Nederland horen of lezen wij hier nog weinig over. Pijnpatiënten krijgen vaak niet de aandacht en tijd die ze verdienen of nodig hebben voor hun problematiek. De reguliere geneeskunde doet uiteraard wat ze kan en kiest vaak voor pijndemping op een medicamenteuze manier, met analgetica. Soms verwijst de huisarts iemand door naar een pijncentrum en krijgt de patiënt specialistische hulp van een anesthesist of neuroloog, soms wordt gekozen voor psychotherapie.
Handboek pijnbestrijding
Onlangs verscheen het "Handboek Pijnbestrijding" van professor Dr. Zuurmond - een autoriteit op dit vakgebied. Samen met gerenommeerde collega-artsen brengt hij de reguliere pijnbestrijding in Nederland in kaart. Het boek is daarmee een belangrijke stap voorwaarts op het gebied van de analgesie.
Helaas zien Prof. Dr. Zuurmond en zijn collega's nog geen belangrijke rol weggelegd voor niet medicamenteuze methoden. Slechts enkele regels wijden zij eraan, terwijl er op dit vlak zowel regulier als complementair steeds meer ontwikkelingen plaatsvinden. Die vallen soms buiten het gezichtsveld van de reguliere gezondheidszorg.
"Reguliere artsen en wetenschappers laten kansen liggen op het gebied van niet medicamenteuze pijnbestrijding"
Nieuwe methoden
Nieuwe methoden van pijnbestrijding, zoals TENS, APS en Inflambio vinden we (nog) niet in het handboek. Aan de nieuwe en fascinerende therapie van triggerpoints worden in de verklarende woordenlijst slechts een paar woorden besteed. Zelfs over acupunctuur - de oeroude en algemeen geaccepteerde therapie - worden maar enkele regels geschreven. Dat acupunctuur in verschillende landen een wetenschappelijke status heeft en vaak wordt gebruikt om analgetische effecten te bewerkstelligen, lees ik niet terug in het boek.
Dat triggerpoints, met hun specifieke pijnlijke uitstralingsgebieden, wetenschappelijk aantoonbare plaatsen zijn in spieren met een verminderde lokale doorbloeding en dat deze triggerpoints voor 70% samenhangen met acupunctuurpunten is een bijzondere ontdekking. Er is nog heel veel te leren en te ontdekken.
Gelukkig ontstaat er ook steeds meer aandacht voor juist de nieuwe vormen van pijnbestrijding. Dit heeft onder andere geleid tot de nieuwe HBO-opleiding Analgesie. In deze opleiding krijgen, naast de reguliere methodieken, ook deze nieuwe vormen ruimschoots aandacht. Bepaalde therapieën, zoals de behandeling met Microcurrent Electro Therapy (MET), vragen nog veel onderzoek. Hoewel er resultaten bekend zijn op het gebied van oorzakelijke behandeling, is klinisch onderzoek naar de effecten noodzakelijk. Casuïstiek over de behandeling van onder meer fibromyalgie, posttraumatische dystrofie, postherpetische neuralgie en reumatische artritis is veelbelovend. Wil een dergelijk nieuwe therapie breed geaccepteerd worden door zorgverzekeraars en reguliere medici, dan is level 2 en level 3 bewijsmateriaal over de effectiviteit noodzakelijk.
Microstroomtherapie is een lichaamstherapeutische, medische aanpak die nu een jaar of 15 wordt toegepast. Een menselijke cel brengt stroom voort met sterkten ter grootte van microampères. Microstroomtherapie sluit aan bij de bio-elektrische veldsterkten van het lichaam. Zo kan de microgelijkstroom de celcommunicatie verbeteren, ATP productie (energiebron) 5 tot 8 maal verhogen (onderzoek Ngok Cheng, 1982). Daarnaast verhoogt het de eiwitsynthese en de afvoer van afvalstoffen uit de cel. Becker (onderzoek 1985) toonde aan dat trauma's de elektrische potentiaal van cellen in beschadigd weefsel beïnvloeden. Aanvankelijk heeft het gebied een veel hogere weerstand dan het omringende weefsel. Elektriciteit kiest echter de weg van de minste weerstand. Endogene bio-elektriciteit mijdt gebieden met een hoge weerstand en neemt een andere weg, veelal om het beschadigde weefsel heen. De verminderde elektrische stroom doet het cellulaire vermogen afnemen (onderzoek Windsor, 1998) met als gevolg dat genezing wordt afgeremd. De MET-stroom zorgt voor pijnvermindering, weefselherstel, reductie van ontstekingen, vochtophoping en - heel belangrijk - de aanmaak van ATP en productieregeling van bèta-endorfine, leucine-enkefaline, melatonine, serotonine en cortisol.
APS (Actie Potentiaal Simulatie)
APS is een microstroomtherapie (MET) en wordt door wetenschappers beschouwd als "de therapie van de toekomst". Toch is microstroomtherapie zeker niet nieuw. Het bijzondere van APS is dat de toepassing gericht is op het simuleren van de actiepotentialen van de menselijke cel, via het zenuwstelsel wordt het lichaam gestimuleerd zichzelf te herstellen. Het is een bijzondere, veilige, effectieve, pijnloze en bovendien goedkope methode die makkelijk toepasbaar is in de praktijk maar ook bij de patiënt aan huis.
De toepassing van APS therapie is geschikt voor de behandeling van zowel acute pijn, bijvoorbeeld als gevolg van blessures, als van chronische pijn: artritis, dystrofie, osteoporose, migraine en fibromyalgie bijvoorbeeld. Het unieke van APS ten opzichte van andere vormen van elektrotherapie zoals diadynamische stroom, interferentie of TENS is dat APS het enige apparaat is dat een natuurlijke actiepotentiaal kan opwekken. Een actiepotentiaal is een elektrische ontlading van de lichaamscel, die zich voortgeleidt langs de zenuwbaan om uiteindelijk een boodschap door te geven aan het centrale zenuwstelsel (hersenen). Door dit natuurlijke signaal reageert het lichaam met het vrijkomen van pijnstillende en ontstekingsremmende stoffen en een forse verhoging van ATP (adenosine trifosfaat). Daardoor verbetert de doorbloeding en wordt het herstel van weefsels in het aangedane gebied bevorderd. Bij veel chronische ziekten en ook bij auto-immuunziekten blijkt er juist een tekort te bestaan aan ATP in en rond de lichaamscellen.
"Het gebruik van elektriciteit past prima in een natuurlijke behandeling: ons lichaam is ook een elektromagnetische eenheid"
De werking
Het apparaat produceert microstroom (gelijkstroom) die een weg zoekt van de ene elektrode (zwart,kathode) op de huid naar de andere elektrode (rood,anode). Het gebied tussen de elektroden wordt op microniveau onder stroom gezet. In dit behandelgebied wordt ATP aangemaakt: de natuurlijke energiedrager van het lichaam, ook wel de levensmolecuul genoemd. Op plaatsen waar ontstekingen, blokkades of andere impedimenten in het lichaam aanwezig zijn, ontbreekt ATP. Microstroomtherapie maakt deze ATP weer aan en wel in sterk verhoogde mate (500% tot 800%). Door de grote hoeveelheid ATP in het lichaam worden neurohormonen als melatonine, serotonine (geestelijk effect), leucine, enkefaline en bèta endorfine geproduceerd, wat een pijndempend en herstellend effect heeft. Bij de aanmaak van ATP komen afbraakproducten (toxinen) vrij. Deze afvalstoffen moeten het lichaam verlaten via normale afvoerkanalen (urine, ontlasting en transpiratie). Daarom is het belangrijk om voldoende water te drinken. Het immuunsysteem en de lymfedrainage worden in versneld tempo en zonder bijwerkingen geactiveerd zodat herstel en verbetering kunnen plaatsvinden.
Actuele ontwikkelingen
De nieuwste ontwikkeling op het gebied van microstroom is de Inflambio. Dit apparaat werkt in principe hetzelfde als APS, met dit verschil dat er gedifferentieerd kan worden tussen hoge en lage frequenties. Bij acute klachten wordt vooral een hoge frequentie gebruikt, bij chronische klachten vaker een lage. Met de Inflambio is het mogelijk de behandeling veel specifieker te richten op een bepaalde klacht. In de praktijk merkt Gerard dat een behandeling met de Inflambio eerder resultaat geeft.
Sinds kort wordt ook lasertherapie gebruikt om pijn te bestrijden. De huid wordt daarbij geprikkeld door biofotonen (zeer kleine lichtdeeltjes) die voortkomen uit een bundel sterk geconcentreerd licht met een bepaalde golflengte. Op dezelfde manier als microstroomtherapie stimuleert dit de lokale productie van ATP. Gerard gebruikt deze nieuwe therapie als de behandeling met bijvoorbeeld microstroom niet snel genoeg aanslaat - en met veel succes.
Redactie Supplement - Ivo Spekman
Artikel in tijdschrift integrale geneeswijzen over triggerpoints:
http://www.tigweb.nl/TIG23_13_Verswijver_-_Triggerpoints.pdf