"De prijs van onwetendheid", zo luidde de titel van de afstudeerthesis van Gerard Verswijver aan Hogeschool Hanzesteden. Wat zijn nu deze zogeheten triggerpoints?
Veel mensen denken ten onrechte dat de oorzaak van pijn altijd op dezelfde plaats ligt als de pijn zelf. Dit is lang niet altijd het geval. Pijn kan worden veroorzaakt door zogenaamde knopen die ontstaan door overbelasting van een spier bijvoorbeeld door stress, ongelukken, repeterende bewegingen of verwondingen. Als triggerpoints te lang blijven zitten wordt de functie van de spier duidelijk minder. De omliggende zenuwbanen worden beïnvloed en andere spieren moeten het werk overnemen. De pijn in de uitstralingsgebieden wordt dan erger. Gelukkig vertonen triggerpoints voorspelbare symptomen.
Myofasciale pijn en Triggerpoints
Myofasciale pijn (pijn vanuit Triggerpoints) is een veel voorkomende oorzaak van spierpijn en iedere spier in het lichaam kan deze pijn veroorzaken. Myofasciale pijn varieert van een zwaar, zeurend of drukkend gevoel tot een doof of tintelend gevoel, maar kan ook zeer heftig en stekend zijn. Hoewel de klachten voor de patiënt zeer reëel zijn, kan de arts of specialist vaak geen oorzaak vinden. Zelfs radiologisch en bloedonderzoek brengen geen echte ziektebeelden aan het licht. Myofasciale pijn wordt door de meeste artsen niet herkend, begrepen en dus ook niet als zodanig behandeld. Iemand met myofasciale pijn kan daardoor verstrikt raken in een woud van artsen en behandelaars, zonder van de pijn af te komen.
"Myofasciale dysfuncties (MPS) is een van de slechtst begrepen, vaak ontkende problemen die een patiënt kan overkomen" (Auleciems 1995, Myofascial pain syndrom)
"Artsen die alle mogelijke oorzaken van een bepaalde klacht tegen elkaar afwegen, hebben zich zelden gerealiseerd dat er een myofasciale oorzaak kan zijn. De studie van triggerpoints heeft nooit deel uitgemaakt van de studie geneeskunde" (Travell & Simons, 1999:12-14)
"Myofasciale pijn wordt slechts matig begrepen, wat te vaak resulteert in slechte diagnostiek en controle" (Graff-Radford SB, 2004)
Myofasciale pijn is een algemeen medische term, om pijn te beschrijven die afkomstig is van de spieren en spiervezels (fascia). Het begrip myofasciale pijn verwijst naar klachten van het bewegingsapparaat, die gepaard gaan met uitstralende pijn en verlies van spierfunctie. De intensiteit van de pijn kan zeer uiteenlopend zijn: van een licht, oncomfortabel gevoel tot een helse pijn, waardoor iemand niet meer kan functioneren.
Myofasciale pijn wordt veroorzaakt door myofasciale triggerpoints. Het opmerkelijke is dat deze triggerpoints zich vaak op een heel andere plaats bevinden als waar de pijn gevoeld wordt. Wel is het zo dat iedere spier een vast omschreven uitstralingsgebied heeft, waar de myofasciale pijn zich manifesteert. Een speciaal geschoolde therapeut herkent de pijnklachten van de patiënt en kan via een goede spierdiagose het betreffende triggerpoint opsporen. De druk op het opgespoorde triggerpoint geeft de voor de patiënt herkenbare uitstralende pijn. De triggerpoints worden daarna bestreden met specifieke behandelingstechnieken (triggerpointmassage, dry-needling, stretch).
Is Myofasciale therapie nieuw (oorsprong)?
De oorsprong van de myofasciale behandelingsmethode kunnen we reeds terugvinden in het oude China van 3000 jaar geleden. Pijnen veroorzaakt door spieren werden toen al behandeld door middel van het aanprikken met acupunctuurnaalden en manuele rekkingstechnieken. Dit zijn nog steeds de twee pijlers waarop de therapie steunt. De relatie met acupunctuur is wetenschappers nog steeds duidelijk.
"Meer dan 40% van de onderzochte punten heeft een correlatie met acupunctuurpunten. Er is een gelijkheid tussen deze triggerpoints en een bepaald soort acupunctuurpunten ASHI punten, hetgeen een belangrijke vinding is" (S.Birch, 2003)
"71% van de gevonden triggerpoints correspondeert met acupunctuurpunten" (Melzack,1977).
Het is pas in 1942 dat in de Verenigde Staten de term triggerpoints wordt gebruikt door Dr. Janet Travell en Dr. David Simons. Van hun hand komt een vrij omvangrijk handboek. In dit handboek worden veel triggerpoints en pijntrajecten in kaart gebracht. Deze pijntrajecten vormen dan ook de sleutel tot een goede spierdiagnose. Ook publiceerde Travell en Simons veel wetenschappelijk werk over myofasciale therapie. Andere gepubliceerde onderzoeken (www.pubmed.org) zijn van Graff-Radford, Meyer, Gerwin, Fishbain, Melzack, Fassbender, Wheeler,Fischer, Imamura, Birch en nog vele anderen. Ook de Nederlander Jan Dommerholt publiceerde wetenschappelijk werk over myofasciale pijnsyndromen.
Wat zijn Triggerpoints (TP's)?
Triggerpoints zijn kleine, voelbare verhardingen in een spier, die zeer drukpijnlijk zijn. Een spier met een triggerpoint erin is ook zeer pijnlijk bij rekken. Een triggerpoint bestaat uit kleine spiervezels, die vast en verkrampt in elkaar zitten (contractieknopen). Aanvoer van voedingsstoffen en zuurstof wordt hierdoor moeilijk en afvalstoffen kunnen niet gemakkelijk worden afgevoerd. De bundel van spiervezels waarin het triggerpoint zich bevindt, wordt samengetrokken en is voelbaar als een strakke band in de spier. De spier raakt verkort en slechter doorbloed. In deze toestand zal gebruik van de verzwakte spier tot uitputting en pijn leiden. Andere spieren raken zullen de taak van de verzwakte spier over gaan nemen. Als dit voortduurt, raken ze overbelast en zullen ook triggerpoints gaan ontwikkelen (keten van spieren). Opmerkelijk bij de triggerpoints is dat deze zich niet altijd bevinden in dezelfd zone als de pijnklachten. Meestal is het oorzakelijke triggerpoint te vinden in een spier op zekere afstand van de pijnklacht. Zo kan pijn aan de elleboog veroorzaakt worden door een TP in de grote borstspier of door een TP in een spier op het schouderblad. Dat is ook de verklaring waarom sommige vermeende tennisellebogen niet reageren op lokale therapie. Navraag naar de recente activiteiten van de patiënt zijn dan ook van groot belang evenals trauma's vanuit het verleden. Het geheel van triggerpoints en pijn noemen we ook wel myofasciale pijn.
Verschijnselen die door triggerpoints kunnen worden veroorzaakt zijn:
- Myofasciale pijn, gelokaliseerd in een bepaald gebied, kenmerkend voor de spier. Vaak treden ook tintelingen of een doof gevoel op in dit gebied.
- Veranderingen in spierfunctie zoals spierverkortingen (oa. bewegingsbeperking en gewrichtsstijfheid) en krachtsafname.
- vegetatieve symptomen, zoals toename van zweten, rillerig zijn, onwel voelen, overgevoeligheid van de huid, duizelig/licht in het hoofd, wazig zien, koude handen.
- coördinatie stoornissen, zoals een slechter wordend handschrift of moeite met het maken van precieze bewegingen.
Hoe ontstaan Triggerpoints
Triggerpoints kunnen op verschillende manieren ontstaan. De meest voorkomende oorzaak is chronische overbelasting van de spier, bijvoorbeeld door een langdurige verkeerde werkhouding of verkeerde leefgewoontes. Ook acute overbelasting, zoals een verkeerde beweging of een ongeval kan triggerpoints veroorzaken. Andere oorzaken liggen in:
- Houdingsafwijkingen zoals een beenlengteverschil of een scoliose
- Een periode van gipsimmobilisatie, bijvoorbeeld na een fractuur
- Te hard of verkeerd trainen
- Tekorten in bepaalde voedingsstoffen zoals calcium, ijzer, magnesium, vitamine B1, foliumzuur, vitamine B12, vitamine D
- Verminderde schildklierfunctie of andere hormonale ontregelingen
Behandeling van Myofasciale pijn
Vooraleer een behandeling te starten is het best door middel van een algemeen geneeskundig onderzoek uit te sluiten of niet een andere oorzaak dan een slecht functionerende spier ten grondslag ligt aan de pijnklachten. Als we vanuit dit onderzoek niets kunnen vinden gaan we kijken of een of meerdere spieren de pijnklachten veroorzaken.
Als de pijnklachten in kaart zijn gebracht, gaan we op zoek naar de spieren die de pijn zouden kunnen veroorzaken. Daarbij wordt gekeken naar spierlengte, spierkracht en de aanwezigheid van triggerpoints. De triggerpoints bevinden zich in een verharde streng in de spier en voelen bij palpatie aan als een plaatselijke verdikking. Druk op het triggerpoint kan zeer pijnlijk zijn en wekt vaak de voor de patiënt herkenbare klachten op.
De therapie is gericht op het inactiveren van de triggerpoints. De strakke spierstrengen worden losgemaakt, waardoor de spierspanning afneemt. Deze technieken passen we toe met massagetechnieken zoals diepe fricties of strijkingen, stroomtherapie, laser, ice & stretching. Een zeer snelle, effectieve methode is dry needling. Met een acupunctuurnaald wordt een aantal malen geprikt op het triggerpoint, totdat deze zacht wordt. Door de behandeling raakt de spier weer ontspannen en kan de normale stofwisseling herstellen. De pijn wordt hierdoor minder. Met rekoefeningen die u meekrijgt wordt de lengte van de spier genormaliseerd. Soms wodt met verdere bewegingsoefeningen de beweeglijkheid vergroot. Ook krijgt u vaak materiaal mee om uw eigen triggerpoints ook thuis nog verder te behandelen (oa. thera cane).
Magische formule?
De magische formule van triggerpoint behandeling op de praktijk, dagelijkse zelfbehandeling (een paar minuten per dag), eenvoudige oefeningen en af en toe een gesprek over de oorzaak van de pijn zijn doeltreffend voor de Matera therapie.
Samen met de patiënt wordt verder gekeken door welke factoren in het dagelijks leven de triggerpoints veroorzaakt en in stand gehouden zijn.
- Mechanische stress: slechte werkhouding of werkmethoden, eenzijdige belasting, knellende kleding
- Voeding: vitaminen of mineralen tekort, te hoog alcoholgebruik, roken, slecht eten
- Interne aandoeningen: suikerziekte, schildklierproblemen, orgaanproblemen, hormonale problemen
- Psycholgische factoren: stress, angst, depressie
- Chronische infecties
Achillespeesklachten, brandende pijn, bursitis, carpaal tunnel syndroom, cervicobrachialgie, chronische pijn, duizeligheid, fascitis, groeipijn, gevoelloosheid in handen en voeten, hielspoor, hoofdpijn, ischias, kaakklachten, knakkende gewrichten, kniepijn, kuitkramp, slechte coördinatie, PHS, pijn en stijfheid van gewrichten, piriformis syndroom, restless legs, RSI, rotator cuff syndroom, rugpijn, schrijverskramp, shin splint, tendinitis, tennisarm, thoracic outlet syndroom, tintelingen in handen en voeten, whiplash en nog veel andere beelden.
Voor meer informatie over triggerpoints verwijzen wij u naar de link pijnbestrijding/thesis of naar de website www.triggerpointboek.nl
Gerard Verswijver studeerde af aan Hogeschool Hanzesteden op de thesis"Triggerpoints, de prijs van onwetendheid". In deze opleiding werd een module gewijd aan triggerpoints door Dr. Tolic. Volgde verder de basisopleiding Triggerpoints van PrrE van Bonne Eigenhuis en Rob Beenker en de verdiepingsdagen 1 en 2 van Prevenzis (2007
Geen opmerkingen:
Een reactie posten